ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੀ ਗਹਿਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਰਾਬ ਏਅਰ (AQI) ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਚਿੰਤਾ, ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲਤਾ 'ਤੇ ਵੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਜਾਂ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸੁਖਸ਼ਮ ਕਣ (PM2.5) ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਨੇ. 

ਹੈਲਥ ਨਿਊਜ. ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਠੰਡੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਧੁੰਦ ਦੀ ਪਰਤ ਓਹਲੇ ਲਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਵਾਇੂ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਛੁਪਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰੀਰਿਕ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਬੰਧ

 ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇੂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਇਹ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਵਸਾਦ, ਬਾਇਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ ਅਤੇ ਸਿਜ਼ੋਫ੍ਰੇਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੈਂਸੇਟ ਪਲੈਨੀਟਰੀ ਹੈਲਥ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਕਿ PM2.5 ਜਿਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਸੰਕੋਚ ਅਤੇ ਅਵਸਾਦ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਮਸਤਿਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਸੂਜਨ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਨਿਊਰਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰੁਕਵਾਟ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸੰਕਟ ਦੇ ਅਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਵੱਧਤੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸ਼ਹਿਰੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ: ਆਰਥਿਕ ਦਬਾਅ: ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਾਸ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਮੱਧਮ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੰਮ ਉੱਤੇ ਅਸਰ: ਵਯਸਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਲੈਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ: ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ 'ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਹਾਲੀਆ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ 45% ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਅਸਹਾਇਤਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਨਿਯੋਤਾ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀਦਾਤਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ

• ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀਦਾਤਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰੀਰਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਉਪਾਏ ਅਪਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ:
• ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ: ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਨਿਪਟਣ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਵਰਗੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਣਾ।
• ਲਚਕੀਲੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ: ਖਤਰਨਾਕ ਵਾਇੂ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂਕ (AQI) ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਜਾਂ ਰਿਮੋਟ ਵਰਕਿੰਗ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ।
• ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਹਾਇਤਾ: ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਕਾਊਂਸਲਿੰਗ ਜਾਂ ਧਿਆਨ ਸੈਸ਼ਨ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣਾ।
• ਸਾਧਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ: ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ, ਮਾਸਕ ਜਾਂ ਚਿਕਿਤਸਾ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ ਸਬਸਿਡੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ।
• ਪਾਲਿਸੀ ਉਪਾਏ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨ
• ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਠੋਸ ਕਦਮ ਉਠਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਗ੍ਰੇਡਿਡ ਰਿਸਪਾਂਸ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲੈਨ (GRAP) ਜਿਹੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੰਕਟ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੌਟਲਾਈਨ ਜਾਂ ਕਾਊਂਸਲਿੰਗ ਸੇਵਾਵਾਂ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

• 

  'ਬਲੀਡਿੰਗ ਆਈ' ਵਾਇਰਸ ਕੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ? ਮਾਰਬਰਗ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ

  Health

• 

  ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਖਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਭਾਵ

  Health

• 

  ਨਿਯਮਿਤ ਪਰੀਖਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਰਣਨੀਤੀਆਂ HIV ਸੰਕਰਮਣ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ

  Health

• 

  ਮਿਰਗੀ: ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਸੁਝਾਵ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ

  Health

• 

  ਨਿਊਰੋਮਸਕੂਲਰ ਡੈਂਟਿਸਟਰੀ: ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸੰਬੰਧ

  Health