ਓਡੀਸ਼ਾ ’ਚ ਨਕਸਲਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵੱਡੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਇਕ ਕਰੋੜ ਦਸ ਲੱਖ ਦਾ ਇਨਾਮੀ ਗਣੇਸ਼ ਉਇਕੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ

ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਕਸਲਵਾਦ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਕਂਧਮਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਇਕ ਕਰੋੜ ਦਸ ਲੱਖ ਦਾ ਇਨਾਮੀ ਮਾਓਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਗਣੇਸ਼ ਉਇਕੇ ਢੇਰ ਹੋ ਗਿਆ।

Last Updated : 25 December 2025, 06:11 PM IST

ਓਡੀਸ਼ਾ ਦਾ ਕਂਧਮਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਨਕਸਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੰਗਲੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਹਿਲਚਲ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੱਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਖ਼ਾਸ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਕਸਦ ਸਾਫ਼ ਸੀ ਕਿ ਨਕਸਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਤੋੜੀ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਉਸੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।

ਗਣੇਸ਼ ਉਇਕੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਅਹਿਮ ਸੀ?

ਗਣੇਸ਼ ਉਇਕੇ CPI (Maoist) ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਹ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮਾਓਵਾਦੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਫੈਸਲੇ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ’ਤੇ ਕੁੱਲ ਇਕ ਕਰੋੜ ਦਸ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਾਮ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਉਸਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨਾਲ ਕਈ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਮਾਓਵਾਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।

ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਮੋੜ ਬਦਲਿਆ?

ਪੁਲਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਪੱਕੀ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਣ ਮਗਰੋਂ ਓਡੀਸ਼ਾ ਪੁਲਿਸ ਦੇ Special Operation Group ਨੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਹੋਈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਇਆ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਗਣੇਸ਼ ਉਇਕੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਇਨਪੁੱਟ ’ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਗਈ।

ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕੌਣ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ?

ਪੀਟੀਆਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਤਿੰਨ ਮਾਓਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਔਰਤ ਮਾਓਵਾਦੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਦੋ ਹੋਰ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਾਰੀ ਉਰਫ਼ ਰਾਕੇਸ਼ ਅਤੇ ਅਮ੍ਰਿਤ ਵਜੋਂ ਹੋਈ। ਦੋਵੇਂ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਮਿਲਾ ਕੇ 23.65 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਾਮ ਸੀ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਵੀ ਮਾਓਵਾਦੀ ਗਰੁੱਪ ਲਈ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਸਨ।

ਤਲਾਸ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਹੋਰ ਕੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ?

ਮੁਠਭੇੜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਹੋਰ ਔਰਤ ਮਾਓਵਾਦੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮਾਓਵਾਦੀ ਲੁਕਿਆ ਨਾ ਰਹੇ। ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੌਕਸੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਸਾਂਝੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਫੋਰਸਾਂ ਸਨ?

ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਐਸਓਜੀ ਦੇ ਨਾਲ CRPF ਅਤੇ BSF ਦੀਆਂ 23 ਟੀਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਹ ਟੀਮਾਂ ਕਂਧਮਾਲ ਅਤੇ ਗੰਜਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਜੰਗਲਾਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਆਮਣਾ- ਸਾਹਮਣਾ ਹੋਇਆ। ਤਲਾਸ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਮਰਦ ਅਤੇ ਦੋ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਹ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ।

ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦਗੀ ਕੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ?

ਮੁਠਭੇੜ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ INSAS ਰਾਈਫ਼ਲਾਂ, .303 ਰਾਈਫ਼ਲ, ਰਿਵਾਲਵਰ ਅਤੇ ਕਈ ਸੰਚਾਰ ਯੰਤਰ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਓਵਾਦੀ ਹਿੰਸਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ। ਪੁਲਿਸ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡਾ ਸਬੂਤ ਹੈ। ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਰਹੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਚੋਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀ ਹਾਲੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਆਤਮਸਮਰਪਣਾਂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਬਦਲਿਆ ਮਾਹੌਲ?

ਇਹ ਮੁਠਭੇੜ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਲਕਾਨਗਿਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 22 ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਤਮਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਮੰਨਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਮਾਓਵਾਦੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਤਮਸਮਰਪਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਤੇਜ਼ ਹੋਈਆਂ। ਗਣੇਸ਼ ਉਇਕੇ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਇਸੇ ਲੜੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਕਸਲਵਾਦ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲੜਾਈ ਹੁਣ ਨਿਰਣਾਇਕ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

Tags :